Czym jest dział spadku. Najogólniej ujmując, dział spadku służy ustaleniu, które przedmioty majątkowe wchodzące w skład spadku staną się własnością danego spadkobiercy. Poprzedzające sprawę o dział spadku postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wskazuje kto posiada status spadkobiercy oraz jakie są udziały poszczególnych spadkobierców w majątku spadkowym. Po uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku mamy zatem do czynienia ze wspólnością majątku spadkowego. W praktyce oznacza to, iż żaden ze spadkobierców nie może samodzielnie dysponować majątkiem spadkowym. Zatem postępowanie o dział spadku jest kolejnym krokiem w celu uregulowania spraw wynikających z dziedziczenia.
Dział spadku następuje na wniosek, który może zostać wniesiony przez każdego ze spadkobierców. Pozostali spadkobiercy stają się uczestnikami postępowania o dział spadku. Sąd w postępowaniu o dział spadku ustala skład i wartość majątku spadkowego. Konieczne może się okazać powołanie biegłych rzeczoznawców w celu wyceny np. nieruchomości wchodzących w skład majątku spadkowego.
Dział spadku obejmuje nie tylko sam spadek po zmarłym, ale także dokonane przez niego darowizny i zapisy windykacyjne na rzecz zstępnych i małżonka. Celem tego uregulowania jest ochrona interesów majątkowych tych spadkobierców ustawowych, którzy nie otrzymali od spadkodawcy darowizn, a dział spadku ma na celu odzwierciedlić podział całego majątku spadkodawcy, a więc także tego, którym rozporządził za życia. Darowizny i zapisy zalicza się na poczet schedy spadkowej czyli całego majątku, który po sobie pozostawił spadkodawca. Zaliczenie darowizn i zapisów na schedę spadkową ma miejsce tylko w przypadku, gdy do dziedziczenia dochodzi na mocy ustawy. Jeśli zatem dziedziczenie następuje na podstawie testamentu, darowizny nie będą podlegały zaliczeniu na schedę spadkową. Art. 1039 k.c. wskazuje także, iż zaliczenie darowizn nie będzie możliwe jeśli z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna (lub zapis windykacyjny) zostały dokonane ze zwolnieniem z obowiązku zaliczenia. Nie podlegają zaliczeniu na schedę spadkową tzw. drobne darowizny zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte.
W postępowaniu o dział spadku zaliczeniu podlegają wszystkie darowizny, bez względu na czas ich dokonania. Jeżeli wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegających zaliczeniu przewyższa wartość schedy spadkowej, spadkobierca nie jest obowiązany do zwrotu nadwyżki. W wypadku takim nie uwzględnia się przy dziale spadku ani darowizny lub zapisu windykacyjnego, ani spadkobiercy zobowiązanego do ich zaliczenia. Dalszy zstępny spadkodawcy obowiązany jest do zaliczenia na schedę spadkową darowizny oraz zapisu windykacyjnego dokonanych przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego. Oznacza to, że jeśli np. matka otrzymała darowiznę od swojej matki, wnuk będący uczestnikiem postępowania o dział spadku ma obowiązek zaliczenia tej darowizny na swoją schedę spadkową.
Zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość darowizn lub zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegającej zaliczeniu. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili działu spadku. Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili działu spadku. Przy zaliczaniu na schedę spadkową nie uwzględnia się pożytków przedmiotu darowizny lub zapisu windykacyjnego.
Jeśli spadkobiercy są zgodni zarówno co do składu spadku, jaki i sposobu jego podziału, możliwy jest umowny dział spadku w formie aktu notarialnego. W przypadku rozbieżności pomiędzy spadkobiercami, konieczne będzie przeprowadzenie postępowania o dział spadku przed sądem. Wniosek o dział spadku i zniesienie współwłasności należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na położenie majątku spadkowego, np. nieruchomości. Wniosek podlega opłacie w wysokości 1 000 zł. Postępowania o dział spadku bywają trudne i długotrwałe. W szczególności w przypadku, gdy jest wielu spadkobierców lub istnieje pomiędzy nimi konflikt co do sposobu działu, wartości poszczególnych składników majątku spadkowego czy opisywanych wyżej darowizn i ich zaliczeniu na schedę spadkową. Warto zatem korzystać z wiedzy profesjonalistów i powierzyć sprawę adwokatowi. Zapraszamy do kontaktu z naszym adwokatem od prawa spadkowego w kancelarii adwokackiej w Warszawie. Nasz adwokat rodzinny działający na obszarze Warszawy i okolic posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu spraw o dział spadku i podział majątku. Zapraszamy do naszej kancelarii prawa spadkowego w Warszawie.
"Adwokat nie jest od tego, żeby klienta osądzać. Naszym zadaniem jest mu pomagać"
Strona www stworzona w kreatorze WebWave
e-mail:
barbarablachucka.adwokatura@wp.pl
ul. Smulikowskiego 11/5
00-348 Warszawa