Adwokat Warszawa - dobra osobiste: czym są i jak je chronić?

ADWOKAT WARSZAWA - DOBRA OSOBISTE: CZYM ONE SĄ?

Kodeks cywilny wskazuje jedynie na niektóre rodzaje dóbr osobistych, w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

W kodeksie, wymieniając powyższe dobra osobiste, użyto sformułowania „w szczególności”, co oznacza, że nie jest to katalog zamknięty. Zatem wyliczenie to ma charakter przykładowy i zakłada istnienie innych dóbr osobistych w nim niewymienionych. Jako przykład wskazać można uznanie za dobro osobiste prawa do prywatności czy prawa do kultu pamięci osoby zmarłej. W orzecznictwie uznano charakter więzi rodzinnej, np. rodzicielskiej, jako posiadający cechy dobra osobistego, choć nie jest to w pełni podzielany pogląd. Dobra osobiste mają charakter niezbywalny i niezmienny w czasie. Nie można zatem dóbr osobistych utracić czy przenieść, a wygasają one dopiero w chwili śmierci

ADWOKAT WARSZAWA - DOBRA OSOBISTE: OCHRONA NIEMAJĄTKOWA

Zgodnie z prawem dobra osobiste pozostają pod ochroną prawa cywilnego i to niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ochrona dóbr osobistych ma dwojaki charakter: niemajątkowy oraz majątkowy. Zacznijmy od środków ochrony niemajątkowej.

Osoba, której dobro osobiste zostało naruszone cudzym działaniem może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. Oznacza to, że działanie osoby naruszającej cudze dobro osobiste musi stać w sprzeczności z obowiązującym prawem. Za bezprawne działanie uznaje się każde działanie naruszające dobra osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności usprawiedliwiających owo działanie. Do takich okoliczności zaliczamy np. zgodę uprawnionego, działanie na własne ryzyko, obronę uzasadnionego interesu społecznego lub prywatnego czy wykonywanie prawa podmiotowego. Żądanie zaniechania naruszenia dobra osobistego powinno wskazywać na konkretne działania, których domaga się uprawniony.

Osoba, której dobro osobiste zostało naruszone bezprawnym działaniem innej osoby może żądać, aby osoba ta dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Mowa tu przede wszystkim o złożeniu przez naruszyciela oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, czyli np. przeprosiny, sprostowanie, wyrażenie żalu. W orzecznictwie wskazuje się, iż mogą to być wszelkie czynności, „które według powszechnie przyjętych poglądów lub pojęć danego środowiska stanowią ekwiwalent wyrządzonej krzywdy w tym znaczeniu, że niwelują jej skutki.” (Zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30.12.1971 r., III CZP 87/71, OSNC 1972, Nr 6, poz. 104).

Jeśli mowa o formie oświadczenia, uznaje się, iż powinno ono co do zasady nastąpić w takiej formie, jak naruszenie. Celem regulacji jest to, aby oświadczenie dotarło do tego samego kręgu odbiorców, co naruszenie (np. publikacja w prasie, emisja programu telewizyjnego, wpis w internecie).

ADWOKAT WARSZAWA - DOBRA OSOBISTE: OCHRONA MAJĄTKOWA

Uprawniony może ponadto żądać do naruszyciela zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Należy zwrócić uwagę, iż nie można żądać jednocześnie zadośćuczynienia i zapłaty na cel społeczny, na co wskazuje użycie spójnika „albo”. Uprawniony może jedynie wybrać jeden z tych dwóch środków. Wskazane środki mają za cel naprawienie szkody niemajątkowej, którą wyrządziło uprawnionemu naruszenie jego dóbr osobistych (poczucie krzywdy).

Jeśli wskutek naruszenia dóbr osobistych doszło po stronie uprawnionego do powstania szkody majątkowej, wówczas uprawniony może żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Innymi słowy, uprawniony może żądać odszkodowania na zasadach odpowiedzialności odszkodowawczej przyjętej w kodeksie cywilnym (art. 361 – 363 k.c. oraz 444, 446 – 447 k.c.).

ADWOKAT WARSZAWA - WEZWANIE PRZEDSĄDOWE I POZEW O OCHRONĘ DÓBR OSOBISTYCH

Jeśli doszło do naruszenia dóbr osobistych, w pierwszej kolejności należy skierować do naruszyciela przedsądowe wezwanie do zaniechania naruszeń wraz z pozostałymi wskazanymi wyżej żądaniami. Jeśli wezwanie nie odniesie oczekiwanego skutku, należy złożyć pozew o ochronę dóbr osobistych. Sądem właściwym w sprawach o ochronę dóbr osobistych będzie zawsze sąd okręgowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Jeśli do naruszenia doszło przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, właściwy będzie sąd okręgowy miejsca zamieszkania lub siedziby powoda. Adwokat Barbara Błachucka oferuje kompleksową pomoc prawną w zakresie ochrony dóbr osobistych. Kancelaria adwokacka adwokat dr Barbary Błachuckiej posiada wieloletnie doświadczenie w sprawach cywilnych, w tym w sprawach o ochronę dóbr osobistych.

"Adwokat nie jest od tego, żeby klienta osądzać. Naszym zadaniem jest mu pomagać"

Strona www stworzona w kreatorze WebWave

Kancelaria Adwokacka dr Barbara Błachucka

e-mail:  

barbarablachucka.adwokatura@wp.pl

ul. Smulikowskiego 11/5

00-348 Warszawa