Zarówno rękojmia, jak i gwarancja należą do uprawnień kupującego w przypadku wad przedmiotu sprzedaży. Uprawnienia te mają jednak inne źródła oraz różnią się między sobą zakresem i adresatem roszczeń. Obie instytucje uregulowane są w kodeksie cywilnym, choć sama treść gwarancji nie jest określona ustawowo.
Rękojmia została uregulowana w art. 556 – 576 k.c. i polega na tym, że sprzedawca jest odpowiedzialny przed kupującym, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę. Wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Na podstawie rękojmi sprzedawca odpowiada zarówno za wadę fizyczną, jak i wadę prawną. Z wadą fizyczna rzeczy sprzedanej mamy do czynienia w szczególności w przypadku, gdy rzecz nie posiada właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia, w przypadku, gdy rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór, gdy rzecz nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia lub, gdy rzecz została wydana kupującemu w stanie niezupełnym.
Z tytułu rękojmi szczególne uprawnienie zyskuje konsument w sporze ze sprzedawcą. Rękojmia bowiem przewiduje, że jeśli kupującym jest konsument, a wada została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.
Z wadą prawną mamy do czynienia, jeśli przecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej, Za wadę prawną uznaje się ponadto sytuację, w której rzecz sprzedana jest obciążona prawem osoby trzeciej albo ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. W przypadku sprzedaży prawa wada prawna może również polegać na nieistnieniu prawa. Pozostałe wady zawsze uznawane są za wady fizyczne.
W przypadku realizacji uprawnień z tytułu rękojmi kupujący może zażądać wymiany rzeczy na nową, bezpłatnej naprawy rzeczy, obniżenia ceny albo zwrotu zapłaconej ceny (odstąpienie od umowy). Należy zaznaczyć, że żądanie zwrotu ceny i odstąpienie od umowy możliwe będzie jedynie w przypadku, gdy wymiana rzeczy na nową lub jej naprawa okaże się niemożliwa.
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości - przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem wyżej wskazanych terminów.
Gwarancja jest oświadczeniem gwaranta, najczęściej producenta rzeczy sprzedanej, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Treść oświadczenia nie jest określona ustawowo i to gwarant samodzielnie formułuje oświadczenie. Kodeks cywilny wskazuje jedynie, że obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Również okres gwarancji określany jest przez gwaranta. Natomiast jeśli oświadczenie gwaranta nie zawiera terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Adresatem roszczenia z tytułu gwarancji nie jest sprzedawca, a producent rzeczy.
Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu niezgodności rzeczy sprzedanej z umową, czyli rękojmi, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Wykonanie uprawnień z gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności rzeczy sprzedanej z umową.
"Adwokat nie jest od tego, żeby klienta osądzać. Naszym zadaniem jest mu pomagać"
Strona www stworzona w kreatorze WebWave
e-mail:
barbarablachucka.adwokatura@wp.pl
ul. Smulikowskiego 11/5
00-348 Warszawa