Adwokat Warszawa -podział majątku, spadki, prawo rodzinne

Dziś wyjaśnię alternatywny do zasiedzenia sposób nabycia prawa własności nieruchomości.

Kwestię nabycia prawa własności nieruchomości, o której dziś piszę reguluje ustawa z dnia 26.10.1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. Sama ustawa została już uchylona i nie obowiązuje, jednak na mocy jej przepisów nabyć można nieruchomość na wskazanych w niej warunkach na drodze postępowania sądowego. Kto i na jakich zasadach może nabyć nieruchomość? Jakie nieruchomości można tą drogą nabyć? Wszystkie wątpliwości rozwiewam poniżej.

KTO I JAKĄ NIERUHOMOŚĆ MOŻE NABYĆ?

Zajrzyjmy do treści ustawy. Jej art. 1 głosi, iż nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych, zwane dalej "nieruchomościami", i znajdujące się w dniu wejścia w życie ustawy w samoistnym posiadaniu rolników stają się z mocy samego prawa własnością tych rolników, jeżeli oni sami lub ich poprzednicy objęli te nieruchomości w posiadanie na podstawie zawartej bez prawem przewidzianej formy umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, umowy o dożywocie lub innej umowy o przeniesienie własności, zniesienie współwłasności albo umowy o dział spadku. Rolnicy, którzy do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy posiadają nieruchomości jako samoistni posiadacze nieprzerwanie od lat pięciu, stają się z mocy samego prawa właścicielami tych nieruchomości, chociażby nie zachodziły warunki określone w ust. 1. Jeżeli jednak uzyskali posiadanie w złej wierze, nabycie własności następuje tylko wtedy, gdy posiadanie trwało co najmniej przez lat dziesięć.

POSIADANIE SAMOISTNE PRZEZ ROLNIKA.

Zatem pierwszą przesłanką uwłaszczenia w drodze ustawy jest fakt samoistnego posiadania nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w dniu wejścia w życie ustawy. Drugą przesłanką jest posiadanie statusu rolnika. Sądowe potwierdzenie nabycia prawa własności nieruchomości poprzez uwłaszczenie może bowiem nastąpić jedynie na rzecz osób, które w dniu wejścia ustawy w życie (tj. 4.11.1971 r.) były rolnikami (art. 1 ust. 1 ustawy). Należy wyjaśnić, iż pojęcie "rolnik" nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy. Jak wskazał SN w postanowieniu z dnia 22.10.2004 r., sygn. akt II CK 451/04, Legalis nr 242544) za rolnika uznaje się osobę, która w 1971 r. posiadała praktyczne lub teoretyczne kwalifikacje rolnicze, ewentualnie osobiście lub z pomocą członków rodziny pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym, prowadziła indywidualne gospodarstwo rolne. Sąd Najwyższy wskazał ponadto, że nie jest w tym przypadku wymagane, aby praca w gospodarstwie rolnym stanowiła dla takiej osoby stałe i wyłączne źródło utrzymania.

NIEFORMALNA UMOWA.

Następnie należy wskazać podstawę wejścia w posiadanie nieruchomości, tj. czy objęcie w posiadanie nastąpiło w drodze nieformalnej umowy sprzedaży, darowizny, zamiany, dożywocia albo innej umowy zawartej bez przewidzianej prawnie formy. W przypadku zaś braku takiej nieformalnej umowy, należy udowodnić pięcioletni okres samoistnego posiadania nieruchomości w dobrej wierze albo dziesięcioletni przy znajdowaniu się w złej wierze. Istotne jest, iż w przypadku, gdy rolnik będący spadkobiercą zmarłego przed dniem 4.11.1971 r. nieformalnego jej nabywcy objął nieruchomość w samoistne posiadanie po spadkodawcy i posiadał ją w dniu wejścia w życie ustawy, nabywa własność całej nieruchomości bez względu na wielkość udziału spadkowego (Zob. uchwała SN z dnia 21.05.1991 r., sygn. akt III CZP 42/91, Legalis nr 27339).

Jak widać nabycie nieruchomości na postawie ustawy jest pewną alternatywą dla zasiedzenia, jednak – poza posiadaniem samoistnym wymaganym w przypadku zasiedzenia – należy spełnić jeszcze dodatkowe przesłanki. Zarzut zarówno zasiedzenia, jak i nabycia nieruchomości w drodze ustawy może zostać podniesiony w trakcie sprawy o dział spadku. Jeśli zostanie uwzględniony przez sąd, sporna nieruchomość nie wejdzie w skład spadku. Sprawy dotyczące zasiedzenia czy nabycia nieruchomości na mocy ustawy nie należą do łatwych, obejmują skomplikowany stan faktyczny i wymagają zebrania odpowiedniego materiału dowodowego. Warto skorzystać z pomocy adwokata z doświadczeniem w sprawach o dział spadku i zasiedzenie. Dlatego zapraszam do mojej kancelarii adwokackiej w Warszawie – służę pomocą!

Alternatywa dla zasiedzenia?

Kancelaria Adwokacka dr Barbara Błachucka